Liever een audiofragment van deel 2? Klik dan hier voor de audioversie.
In deze blog lees je Deel 2 volgend op Deel 1 van: Van 5Geen idee naar 5G een idee. In het eerste deel heb ik, Erik Bakker, naast een inleiding op het onderwerp 5G, gesproken over wat 5G precies is. Waar mogen we naar uitkijken? Ik besprak de hoge noodzaak om 5G, volgend op voorgaande G’s, in te voeren en wat dit ons oplevert. Deel 1 is ook te lezen of te beluisteren op deze website.
In dit tweede deel aandacht voor de keerzijde van het verhaal. Felle protesten, brandstichting bij 5G zendmasten en een kortgeding tegen de staat. En dat alles over de uitrol van het nieuwe 5G netwerk. Daarnaast een blik op de nabije toekomst met 5G, wat zullen we gaan merken in onze woon- en werkomgeving?
Waar maken we ons dan druk om?
Interessante economische prospecties, innovatieve welvaart en werkgelegenheid vormen slechts één kant van de 5G medaille. Natuurlijk rijzen er vragen en zwelt de felle kritiek aan. In meerdere landen in Noordwest-Europa hebben complotdenkers geprotesteerd tegen de komst van 5G. Vanuit vormen van ‘systeemhaat’ en wantrouwen zijn, volgend op een serie vreedzame betogen, verscheidene telefoonmasten in brand gestoken. Zelfs een aangespannen kort geding, door stichting Stop5GNL, moet voorkomen dat het 5G-netwerk wordt ingevoerd. Waartegen komen deze demonstranten in het geweer? Of beter, waar zouden wij ons zorgen over moeten maken? Ik probeer het uit te leggen.
In de eerste plaats bracht het complotcollectief het 5G netwerk in verband met de uitbraak van het coronavirus. Een verband dat inmiddels onomstotelijk is ontkracht. Ten tweede lijkt er een nieuw dilemma te broeien. Waar bij de intrede van big data gestadig gewikt en gewogen werd tussen veiligheid en privacy, lijkt de 5G introductie haar eigen afgeleide te kennen: gezondheid vs.technologische voorspoed. Maar hoe sterk is deze tegenstrijdigheid werkelijk?
Voor de werking van het 5G netwerk – die een beperkte stralingswijdte per mast kent – zijn er in Nederland bovenop de 45.000 bestaande zendmasten in korte tijd 5000 extra bijgebouwd. En die zendmasten zorgen natuurlijk voor straling. Kan dat kwaad? Daarvoor een korte toelichting op de werking. Gladweg spreken we van twee typen straling. De eerste heet ioniserende straling. Die is gevaarlijk en te lange blootstelling hieraan kan schadelijk zijn. Denk hierbij aan röntgenstraling, Uv-straling en nucleaire straling. De tweede is niet-ioniserendestraling. Elektromagnetische straling, ofwel radiogolven. Uitgezocht is dat deze golven met een dermate lage straling worden uitgezonden, dat ze niet aantoonbaar schade aanrichten bij mensen. Hiertoe behoren: microgolven in magnetrons, lage radiogolven van FM-radio’s en hoge radiogolven van 3-, 4- en dadelijk dus 5G zendmasten.
Daarnaast worden veel van de 5G frequenties alreeds gebruikt, bijvoorbeeld door veiligheidsdiensten om dataverkeer af te luisteren of voor satellietcommunicatie. We schalen natuurlijk wel in één keer op naar miljoenengebruikers op deze frequenties. Nog altijd geen reden tot paniek? Het antwoord, bij monde van het RIVM, het Agentschap Telecom, de Internationale Commissievoor niet-ioniserende stralingsbescherming en diverse wetenschappers is: nee. Zij stellen geen aantoonbare stralingsschade te zien voor onze gezondheid, mits we onder een specifieke norm blijven. Deze ligt besloten in stringente EU-wetgevingen zal doorlopend worden getoetst.
Op 4 mei jl. vond een kort geding plaats van stichting Stop5GNL tegen de Nederlandse staat. Ik heb via een live video de zitting gevolgd. Een rechtszaak, waarin over en weer van argumenten uit hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek werd gewisseld, over de al dan niet schadelijke gevolgen van een brede 5G invoering op de volksgezondheid. Uitspraak hierin laat nog even op zich wachten en volgt op maandag 25 mei 2020. Al vermoed ik dat Stop5GNL niet kon opbieden tegen de gewiekste staat.
Een andere invalshoek is de vergrote angst op disruptieve bedoeningen door kwaadwillenden. Zelfs vóór het 5G tijdperk sloegen hackers er in een met internet verbonden auto te ontregelen of huishoudelijke apparaten te saboteren. Ransom- en malware, crypto-jacking en identity theft zijn zo triviaal dat de angst op meer cybercrime me niet ongegrond lijkt. Want meer apparaten koppelen aan het online universum, let op: naast koelkasten óók dierenimplantaten en vliegtuigen, kan leiden tot meer mogelijkheden voor moedwillige ontwrichting. En wellicht vaker levensbedreigend.
Wat zal er veranderen op woon- en werkgebied?
Eind twintigste eeuw konden we via een computer op het internet surfen door een internetverbinding. Inmiddels kunnen we, met de komst van mobiele netwerken het internet meenemen in een handtas of broekzak. 5G zal zich naar verluidt niet meer laten vangen in een broekzak. We zullen in een netwerk gaan leven waarin alles en iedereen met elkaar verbonden zal zijn, zogeheten smart cities. Op grond van beweringen dat verkeerslichten, koelkasten, slimme energiemeters en vele sensoren ons straks onverhinderd meehelpen en informeren, voorspellen technologie-experts dat 5G uiteindelijk wel eens de smartphone ten grave kan dragen. Redenatie: als alles is verbonden met internet, waarvoor heb je dan nog een eigen toestel nodig? Dit zou een ware paradigmaverschuiving betekenen voor het dagelijks leven zoals wij dat nu kennen.
Aangenomen dat dit alles nog wel even op zich laat wachten, ben ik vooral benieuwd naar dat wat we komende tijd thuis of op het werk kunnen bemerken van het nieuwe 5G netwerk.
Thuis ervaar je op korte termijn de gemakken van 5G uitgeruste gebruiksapparaten. Bijvoorbeeld een televisie met 5G compatibiliteit die je alleen nog hoeft te koppelen aan het stroomnet. Gekoppelde kastjes zullen verouderd raken. Door een inlog kom je draadloos direct bij je televisieaanbod. Je telefoon zal dé sleutel worden die diverse applicaties in een verbonden wereld kan openen en sluiten. Denk hierbij aan slimme verlichting, deursloten, noodvoorzieningen voor ouderen, beveiliging, energiemeters en autodeelsystemen. Bestaande diensten zullen allicht worden verruimd en versneld.
Werk gerelateerd wordt gemijmerd over ‘next-gen office’ technologie. Wat maak je dan mee? In de huidige papieren werkelijkheid van 5G wordt in ieder geval gedacht aan virtual reality meetings en automated building management, in hoger mate geautomatiseerd gebouwenbeheer. Te denken valt aan slimme bewegingssensoren, printers, hard drives, deuren en ramen.
Een stap verder is het samenwerken op afstand, met de mogelijkheid om simultaan te werken in grotere en zwaardere edit- of creation files (zoals HD-video en 3D constructies). Vodafone maakte wederom furore, door het eerste hologram telefoontje over het 5G netwerk te plegen. Hierdoor kan een meeting op afstand aanzienlijk echter voelen. Door betere verbinding, met juist minder toegevoegde apparatuur zou het flex- en thuiswerken zomaar een flinke boost kunnen krijgen.
Wat vind ik nu?
Het 5G-netwerk doet naar het zich laat aanzien een hoop stof opwaaien. De onberispelijke voors, maar ook bedenkelijke tegens zijn duidelijk hoorbaar. En al zijn ons protesten bij verruiming van vergelijkbare technologieën niet nieuw, het in toenemende mate aanhangig maken van burgerprostesten is wel van de laatste tijd. De Klimaatzaak Urgenda is daarin denk ik het meest spraakmakende alsook succesvolste voorbeeld geweest. Een die naar mijn idee een lans heeft gebroken voor maatschappelijke rechtszaken. Rechtszaken door een bevolking tegen het ‘denkbaar’ onzorgvuldig handelen van een staat. De onderliggende complottheorieën en het toenemende wantrouwen zijn wel zorgelijk. Echter vermoed ik dat wanneer de spreekwoordelijke geest uit de fles is, je die er nooit meer helemaal in terug krijgt.
5G zal er wel komen, vroeg of laat. Ik denk daarom dat we weerbaar én onderzoekend moeten zijn. Kritisch: Wat kost het, maar ook nieuwsgierig: wat levert het op. Daarnaast moeten verantwoordelijke instanties nadenken over transparantie in en over de groeiende bult data zie zij – onder de noemer veiligheid – verzamelen, mede dankzij 5G. Maar ook zij zullen in eigen belang ongeschonden willen werken en leven met 5G. Daarom neig ik voorlopig vertrouwen te hebben in de weloverwogen insteek van de overheid.
De toekomst met 5G, een vermeend tijdperk van internet of things, zal uitwijzen welke voorgehouden dromen werkelijk uitkomen.
Zolang het ons maar verbindt.
Deel 1 nogmaals beluisteren? Klik dan hier!