In de afgelopen jaren zijn er niet veel scholen en universiteiten die online onderwijs hebben aangeboden. Vaak werd er wel gebruik gemaakt van videobellen om gesprekken te hebben met studenten op afstand of systemen voor het inleveren van opdrachten online. De switch naar het volledig online onderwijs bracht enkele complicaties maar ook voordelen met zich mee ten opzichte van het reguliere onderwijs. Na een feedback gesprek met docenten over hoe zij het online onderwijs hebben ervaren, heb ik het een en ander meegekregen. Hieronder deel ik zowel de moeilijkheden als de oplossingen die hun collega’s hebben gedeeld.
Minder controle over colleges
Omdat de docent niet fysiek aanwezig is bij de studenten, is het moeilijk om te zien of ze de aandacht van de student hebben. Zo hebben docenten aangegeven dat ze het lastig vinden dat ze geen controle meer over de klas hebben. “Het is in een klaslokaal al lastig om te peilen of de studenten iets wel of niet begrijpen, online is dit nog lastiger gebleken.”
De docenten die hier creatief mee zijn omgegaan hebben de tips gegeven om van tijd tot tijd een fysiek element aan hun college toe te voegen. Zoals bijvoorbeeld het over geven van een pen naar een student links of rechts van je. Zo heeft een ieder evenveel kans om uitgekozen te worden, maar het zorgt er ook voor dat het college interactief is en dat de aandacht erbij blijft. Ook het vragen of de studenten hun camera aan willen houden, tussentijdse polls of het geven van korte opdrachten kwamen naar voren als tips.
Minder samenwerking tussen studenten
Het kan voorkomen dat studenten tijdens een college een moment krijgen om met elkaar te discussiëren over een onderwerp of om samen een opdracht te maken. Dit zorgt ervoor dat ze door elkaar zullen praten en dat het rumoeriger zal worden in het lokaal. Het is een geweldige manier om studenten aan te moedigen om zelf na te denken over een vraagstuk of onderwerp, maar online gaat dit er net anders aan toe. Wordt dit online gedaan, zou je de studenten niet uit elkaar kunnen halen. Dit resulteert in een chaos waarbij iedereen op hetzelfde moment spreekt maar dat bijna alles van hun boodschap niet ontvangen wordt.
Dit is op geweldige manieren aangepakt door de docenten met de digitale middelen die ze tot hun beschikking hebben. Zo gebruiken sommigen de break-out room functie zodat studenten per groep een aparte virtuele kamer hebben om samen te discussiëren of om een opdracht te maken. Een andere oplossing is om de studenten virtueel hun hand te laten opsteken. Op deze manier kan iedereen een voor een spreken en reageren op elkaar.
Learning analytics
Dit komt meer vanuit de hoek van de voordelen van het online onderwijs. Het is altijd lastig gebleken om te controleren of een student daadwerkelijk actief participeert in een college of tijdens opdrachten. Docenten kunnen niet van alle studenten weten of ze iets wel of niet begrijpen, als ze een actief lid zijn in een groep of waar ze op vast lopen.
Dit is waar learning analytics bij komt kijken. Learning analytics is een verzamelnaam voor alle data die verzameld wordt rondom het onderwijs. Er kan gedacht worden aan tijd van interactie met de docent/student, tijd besteed aan een opdracht, participatie in de les en nog veel meer. Met dit overzicht kan een docent direct zien welke student of welk onderwerp extra aandacht nodig heeft.
Een sleutelwoord in het proces van het overschakelen naar het online onderwijs is zelfontplooiing. Het is mooi om te zien dat docenten manieren vinden om beter onderwijs te geven en zich als het ware ‘E-teachers’ kunnen noemen. Er is in een korte tijd een grote stap gemaakt in de digitalisering van het onderwijs. De stap is niet vrijwillig gemaakt en niet zonder slag of stoot, maar het is goed om te zien wat voor mooie dingen er ontstaan zijn vanuit de beschikbare middelen en de creativiteit van de docenten.