De nieuwe omgevingswet, die naar verwachting in 2021 in werking treedt, bundelt en vereenvoudigt de regels voor ruimtelijke projecten. Met behulp van 1 digitaal loket wordt het makkelijker om ruimtelijke projecten te starten (rijksoverheid.nl, 2020). Een voorbeeld van een ruimtelijk project is woningbouw op oude bedrijventerreinen. De nieuwe wet zorgt voor een aantal veranderingen. Zo dienen de nieuwe wet- en regels geïmplementeerd te worden, dient het Digitaal Stelsel omgevingswet (DSO) geïmplementeerd te worden en moet er een verandering komen in de manier van werken waarbij gefocust moet worden op participatie en samenwerking. In deze blog gaan we in op de implementatie van het digitaal stelsel omgevingswet (aandeslagmetdeomgevingswet.nl, 2020) en worden een aantal tips gegeven om de implementatie te verbeteren (Gateway Reviewrapport, 2019).
Het DSO
Het digitaal stelsel omgevingswet bestaat uit het stelsel van de landelijke voorziening samen met de lokale systemen van overheden. De landelijke voorziening bestaat uit het Omgevingsloket met op de achtergrond een aantal informatiesystemen. De onderdelen van de landelijke voorziening zorgen ervoor dat informatie van overheden op de juiste plek in het omgevingsloket beschikbaar komt.
Het omgevingsloket is de centrale plek waar alle digitale informatie over de fysieke leefomgeving samenkomt. De meeste informatie plaatsen overheden in het digitaal stelsel. De gegevens in het digitaal stelsel komen daarna in het Omgevingsloket (aandeslagmetdeomgevingswet.nl, 2020).
Implementatie DSO
Om te kunnen werken volgens de Omgevingswet, moeten overheden lokale systemen aansluiten op het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Daarna kunnen ze documenten en uitwisselen met het omgevingsloket. Welke stappen moeten worden doorlopen?
1. Uitfaseren 3 bestaande voorzieningen
De nieuwe omgevingswet vervangt de bestaande voorzieningen ruimtelijkeplannen.nl, omgevingsloket online en activiteitenbesluit Internet Module (AIM). Deze voorzieningen worden stap voor stap uitgefaseerd.
Tip: Zorg voor een overgangssituatie waarbij zaak- of vergunning-systemen informatie vanuit twee (oud en nieuw) processen aankunnen.
2. Invloed op processen in de organisatie
Drie processen gaan veranderen door de komst van de omgevingswet. Je zou kunnen zeggen dat het DSO drie ketens kent met de daarbij behorende standaarden en software:
- Vergunningsverlening (STAM)
- Omgevingswetbesluiten opstellen en beschikbaar stellen (STOP)
- Toepasbare regels beheren en beschikbaar stellen (STTR)
Tip: zorg voor een goede afstemming over de hele keten en maak heldere afspraken over beschikbare capaciteit en verantwoordelijkheid.
3. Aansluiten op het DSO
Overheden sluiten lokale software aan op 3 onderdelen van de landelijke voorziening van het DSO om informatie te kunnen versturen en ontvangen:
- Plansystemen
- Zaak- of vergunning-systemen
- Regelbeheersystemen
Aansluiten gebeurt eerst op de oefenomgeving en daarna op de live-omgeving.
Tip: Bij aansluiten op het DSO zijn externe leveranciers nodig. Ga, ondanks de onzekerheden die er zijn, zo snel mogelijk over tot het contracteren van de benodigde leveranciers.
4. Oefenen met samenwerken met het DSO
De komst van het DSO heeft ook effect op de manier van samenwerken met collega’s, andere overheden en ketenpartners. Samen met deze partijen zal overlegd moeten worden hoe de nieuwe bedrijfsprocessen eruit komen te zien. Er zal geoefend moeten worden met werkprocessen, plannen en het opstellen van vragenbomen. Ook dient geëxperimenteerd te worden met interbestuurlijke samenwerken.
Tip: Werk een oefenstrategie uit per keten. Wacht niet met oefenen totdat de werkelijke content is ingebracht en stel teams samen voor ketentesten.
5. Vullen van het DSO
Overheden moeten het DSO vullen met informatie over de fysieke leefomgeving. Door hun omgevingswetbesluiten en toepasbare regels aan te leveren, kan iedereen deze informatie op één plek bekijken: het omgevingsloket. Het aanleveren doen overheden op de live omgeving van het DSO.
Tip: Geef meer aandacht aan ‘vullen’ als zelfstandige, belangrijke activiteit. Bundel, verbeter de informatievoorziening en monitor de voortgang.
Wil je meer weten over de implementatie van de omgevingswet? Kijk dan op aandeslagmetdeomgevingswet.nl. Ook zijn er veel hulpmiddelen en standaarden in het leven geroepen om de implementatie van het DSO te vergemakkelijken. Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden!
Bronnen:
- www.aandeslagmetdeomgevingswet.nl
- www.rijksoverheid.nl
- Gateway Reviewrapport implementatie van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) (Min BZK, 2020)